Rekuperatory w domach mieszkalnych

Pytanie podstawowe, które pojawia się na etapie planowania systemów wentylacji budynków mieszkalnych oraz domów jednorodzinnych brzmi, w jaki sposób należy zapewnić dopływ odpowiedniej ilości powietrza zewnętrznego, aby nie powodowało to obniżenia temperatury wewnętrznej, a więc podniesienia kosztów ogrzewania? Każdy rodzaj nawiewnika podciśnieniowego, kratki wentylacyjnej jest elementem, przez które do wnętrza trafia zimne powietrze zewnętrzne. Ponadto rozwiązania te są wrażliwe na wahania warunków wewnętrznych i zewnętrznych, w skrajnych sytuacjach powodują całkowite odcięcie dopływu powietrza świeżego. W tym kontekście niewątpliwie jednym z najlepszych i godnych polecenia rozwiązań jest zastosowanie systemu wentylacji mechanicznej, bazującego na rekuperatorze, zapewniającego wysoką skuteczność bez względu na zmienne warunki atmosferyczne.

Zasadą działania rekuperatorów jest ogrzewanie powietrza nawiewanego do pomieszczenia wentylowanego (budynku) za pomocą powietrza wywiewanego z pomieszczenia (budynku). Ten sposób wymiany ciepła realizowany jest przez wymiennik krzyżowy ( w której powietrze nawiewane i wywiewane przechodzi przez szereg wąziutkich kanałów, nie mieszając się ze sobą) lub obrotowy (obraca się cały rdzeń wymiennika, powodując na przemian ruch powietrza wewnątrz urządzenia raz przez te sama wąziutkie kanały powietrze jest nawiewane po obróceniu wywiewane - w wymienniku tego typu do 5 % powietrza miesza się wzajemnie) stanowiący podstawowy element rekuperatora. Sprawność odzysku ciepła w wymiennikach krzyżowych to wartość do 75%, natomiast w obrotowych do 85%. Pomimo niższej sprawności tańszym rozwiązaniem wentylacji domów mieszkalnych jest stosowanie wymiennika krzyżowego. Wynika to z faktu, że wymiennik tego typu nie ma części ruchomych, a więc jest praktycznie bezawaryjny, tańszy w eksploatacji i bardziej cichy. Dzięki zastosowaniu central wentylacyjnych z rekuperatorami można praktycznie zrezygnować z otwierania okien uzyskując lepszy efekt przewietrzania i osuszania, a powietrze zewnętrzne przechodzące przez układ filtrów (w klasie od EU3 do EU7) pozbawione jest tak uciążliwych zanieczyszczeń, jak: pyłki kwiatowe, roztocza, zarodniki grzybów, cząstki stałe itp.

Krzyżowy czy obrotowy?

Niewątpliwie pierwszą wielkością, na którą zawraca uwagę każdy inwestor jest cena zestawu oraz koszty eksploatacji systemu. Warto zdawać sobie sprawę, że w przypadku rekuperatorów nie zawsze wyższy koszt zakupu oznacza jednocześnie przyjęcie lepszego dla użytkownika rozwiązania, gdyż często oczekiwania te są różne (jednym wystarczy realizacja minimalnych zadań przez urządzenie, inni oczekują dodatkowych funkcji). Droższe rekuperatory wyposażone w wymienniki obrotowe pozwalają wprawdzie na odzysk ciepła ze sprawnością o 5-10% wyższą niż wymienniki krzyżowe, ale jednocześnie koszty stałe (zużycie prądu) w niektórych sytuacjach mogą przekraczać uzyskane w ten sposób oszczędności. Jednakże wymienniki obrotowe cechują dodatkowe zalety, które nie występują w prostych rekuperatorach krzyżowych, między innymi wiele z nich ogranicza spadek wilgotności w pomieszczeniach, wyposażone są w rozwiązania chroniące je przed zamarzaniem, nie ma też potrzeby odprowadzania z nich kondensatu. Warto też wspomnieć, że podawane przez producenta sprawności odzysku ciepła (do 96%) są wartościami maksymalnymi, osiąganymi w warunkach idealnych. Praktycznie w ciągu roku przy odrobinie szczęścia warunki takie mogą wystąpić przez parę dni. Oceniając rzeczywistą skuteczność rekuperatora, należy więc zwrócić uwagę na sprawność odzysku ciepła w innych trybach pracy centrali, przy czym wartości maksymalne uzyskuje się dla minimalnego przepływu powietrza.